Tiêm chủng Vắc xin bại liệt

Bại liệt là bệnh lý nguy hiểm và có thể gây ra nhiều hậu quả nặng nề. Sử dụng vaccine bại liệt là biện pháp phòng bệnh an toàn và hiệu quả nhất cho trẻ nhỏ.

Bệnh bại liệt là một bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do virus poliovirus gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ dưới 5 tuổi và rất dễ lây lan. Bệnh có thể gây liệt các chi, liệt nửa người, liệt các cơ hô hấp và thậm chí dẫn đến tử vong. Virus bại liệt có 3 type là type 1, type 2 và type 3. Cả 3 type đều có thể gây bệnh nhưng type 1 là phổ biến nhất với 90% các trường hợp.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo trẻ em nên được chủng ngừa bại liệt để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Hiện có 2 loại vaccine phòng bệnh bại liệt, cụ thể:

• Vaccine bại liệt bất hoạt dạng tiêm (IPV): Chứa các virus bại liệt chết đã được xử lý nhằm kích thích cơ thể tạo miễn dịch. Tùy thuộc vào độ tuổi mà có thể tiêm ở cánh tay hoặc chân. Vắc xin bại liệt dạng tiêm (IPV) chứa kháng nguyên của cả 3 type virus bại liệt 1, 2, 3. Hiện vắc xin này đang được tiêm cùng với vắc xin bại liệt dạng uống để tăng cường miễn dịch bảo vệ toàn diện.
• Vaccine sống giảm động lực dạng uống (OPV): Chứa virus bại liệt sống đã làm suy yếu, trong đó tOPV chứa kháng nguyên bại liệt type 1, 2, 3 và bOPV chứa kháng nguyên bại liệt type 1 và 3. Từ năm 2015, vắc xin bOPV được sử dụng thay cho tOPV vì WHO đã công bố loại bỏ bại liệt type 2.

Hiện cả vắc xin bại liệt (vacxin bại liệt) dạng uống và dạng tiêm đều có nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Quan trọng nhất vẫn là bạn cần cho bé yêu tiêm đủ mũi, uống đủ liều để đạt hiệu quả phòng bệnh tối đa.

Việc tiêm hoặc uống vaccine ngừa bại liệt không được khuyến cáo cho trẻ:

• Đã từng có phản ứng nặng với lần tiêm trước đó
• Dị ứng nghiêm trọng với các thành phần của vắc xin hoặc dị ứng với neomycin, streptomycin, polymycine B
• Mắc phải các bệnh lý nghiêm trọng như suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy tim, suy thận, suy gan…

Hoãn dùng vắc xin nếu trẻ:

• Đang mắc các bệnh nhiễm trùng hoặc bệnh cấp tính như cảm lạnh
• Sốt hơn 38°C hoặc có thân nhiệt thấp hơn 35,5°C
• Vừa mới điều trị bằng corticoid liều cao
• Vừa truyền máu, các sản phẩm từ máu hoặc dùng các sản phẩm globulin miễn dịch trong vòng 3 tháng (trừ trường hợp dùng globulin miễn dịch để điều trị viêm gan B)

Trẻ cần uống hoặc tiêm bao nhiêu mũi vắc xin bại liệt?

Hiện lịch tiêm chủng vaccine phòng bại liệt cho trẻ dưới 1 tuổi trong Chương trình tiêm chủng mở rộng được thực hiện như sau:

• 2 tháng tuổi: uống bOPV lần 1
• 3 tháng tuổi: uống bOPV lần 2
• 4 tháng tuổi: uống bOPV lần 3
• 5 tháng tuổi: tiêm 1 mũi phòng vắc xin bại liệt IPV

Trường hợp không theo đúng lịch kể trên, bạn nên cho trẻ uống hoặc tiêm sau đó càng sớm càng tốt. Vắc xin phòng bại liệt có thể tiêm cùng với các loại vắc xin khác trong cùng 1 buổi tiêm chủng.